تفاوت ورق گالوانیزه رنگی با ورق سیاه رنگ شده

تصور کنید برای سقف شیروانی ویلای خود یا ساخت یک سوله صنعتی هزینه کرده اید و زیباترین ورق های شیروانی رنگی را سفارش داده اید. فروشنده به شما اطمینان داده که این بهترین ورق بازار است. اما تنها پس از گذشت اولین زمستان و چند بارش باران، لکه های زرد و نارنجی زنگ زدگی از زیر رنگ بیرون می زند و تمام نمای سازه شما را خراب می کند. چه اتفاقی افتاده است؟
متاسفانه شما به جای «ورق گالوانیزه رنگی» واقعی، یک «ورق سیاه رنگ شده» خریده اید. این یکی از شایع ترین روش های تقلب در بازار آهن آلات است که اگر دانش کافی نداشته باشید، تشخیص آن در نگاه اول تقریبا غیرممکن است. ما در مجموعه امید لیزر که سال هاست با انواع ورق های فلزی و برش لیزری سر و کار داریم، بارها شاهد ضرر مالی خریداران به دلیل عدم آگاهی از این موضوع بوده ایم. در این مقاله قصد داریم یک بار برای همیشه تفاوت این دو ورق را برای شما روشن کنیم تا دیگر کلاه سرتان نرود.

چرا دانستن تفاوت این دو ورق برای جیب شما حیاتی است؟

شاید بپرسید مگر هر دو ورق آهنی نیستند و هر دو رنگ نشده اند؟ پس چه فرقی می کند؟ تفاوت اصلی در «طول عمر» و «قیمت» است. ورق گالوانیزه رنگی واقعی طی یک فرآیند پیچیده و پرهزینه تولید می شود تا بتواند 15 تا 20 سال در برابر رطوبت مقاومت کند. اما ورق سیاه رنگ شده، ارزان ترین نوع ورق فولادی است که صرفا یک لایه رنگ معمولی روی آن پاشیده شده است.

سودجویان با فروش ورق سیاه رنگ شده (که قیمت پایه بسیار کمتری دارد) به قیمت ورق گالوانیزه، سود هنگفتی به جیب می زنند. اما ضرر اصلی متوجه شماست؛ زیرا سازه ای که با ورق سیاه در محیط مرطوب ساخته شود، در کمتر از یک سال دچار پوسیدگی شده و هزینه تعمیر و تعویض سنگینی را به شما تحمیل می کند. دانستن تفاوت ورق گالوانیزه رنگی با ورق سیاه رنگ شده، یک مهارت پولساز برای هر خریدار آهن آلات است.

ورق گالوانیزه رنگی چگونه تولید می شود؟

برای درک بهتر، باید بدانیم ورق رنگی اصلی چگونه ساخته می شود. پایه این محصول، ورق گالوانیزه است. یعنی ورقی که ابتدا در حوضچه های مذاب فلز «روی» (Zinc) غوطه ور شده و یک لایه محافظ روی آن نشسته است.

فرآیند تولید ورق رنگی در کارخانه به این صورت است: 1. چربی زدایی و شستشوی سطح ورق گالوانیزه. 2. هوادهی و خشک کردن. 3. اعمال یک لایه پرایمر (آستر) برای چسبندگی بهتر رنگ. 4. پاشش رنگ نهایی با استفاده از سیستم «پوشش الکترواستاتیک» یا رنگ های کوره ای پودری. 5. پخت رنگ در کوره های مخصوص با دمای بالا.
نتیجه این فرآیند، ورقی است که رنگ به خوردِ بافت آن رفته و زیرِ رنگ، یک لایه محافظ از جنس فلز روی وجود دارد که از زنگ زدن آهن جلوگیری می کند. این ورق ها سطحی بسیار صیقلی، یکدست و براق (یا مات استاندارد) دارند.

ورق سیاه رنگ شده چیست؟ 

ورق سیاه یا ورق نورد گرم (Hot Rolled Sheet)، ابتدایی ترین نوع ورق فولادی است که مستقیما از نورد شمش فولاد در دمای بالا تولید می شود. این ورق ها سطحی تیره، مات و کمی زبر دارند و هیچ گونه پوشش محافظی روی آن ها نیست.
در مدل تقلبی یا کارگاهی، افراد سودجو ورق سیاه را تمیز کرده و مستقیما روی آن رنگ می پاشند (معمولا رنگ های مایع روغنی یا اپوکسی معمولی). در این حالت، هیچ لایه گالوانیزه ای (فلز روی) وجود ندارد. رنگ صرفا یک پوشش ظاهری است و به محض اینکه کوچکترین خراشی روی رنگ ایجاد شود، هوا و رطوبت به سطح آهن می رسد و زنگ زدگی آغاز می شود. حتی گاهی ممکن است رنگ به دلیل چرب بودن سطح ورق سیاه، بعد از مدت کوتاهی پوسته پوسته شود و بریزد.

بررسی دقیق تفاوت ورق گالوانیزه رنگی با ورق سیاه رنگ شده

حالا که با ماهیت هر دو آشنا شدیم، بیایید آن ها را از جنبه های فنی مقایسه کنیم. این بخش مهم ترین قسمت برای تصمیم گیری شماست.

جنگ با زنگ زدگی؛ کدام برنده است؟

مهم ترین فاکتور، مقاومت در برابر خوردگی است. در ورق گالوانیزه، حتی اگر رنگ رویی خراشیده شود، لایه «روی» (Zinc) زیرین فداکاری می کند و اکسید می شود تا آهن سالم بماند (حفاظت کاتدی). اما در ورق سیاه رنگ شده، رنگ تنها سد دفاعی است. یک خراش مویی کافیست تا زنگ زدگی مثل سرطان زیر رنگ حرکت کرده و کل ورق را نابود کند. بنابراین در محیط های مرطوب، ورق سیاه هیچ شانسی ندارد.

کیفیت و دوام رنگ روی سطح

در ورق گالوانیزه رنگی کارخانه ای، رنگ در کوره پخته می شود و ضخامت آن در تمام سطح ورق یکسان است (حدود 20 تا 25 میکرون). این رنگ انعطاف پذیر است و هنگام خمکاری ورق، ترک نمی خورد. اما در ورق سیاه رنگ شده، چون معمولا رنگ آمیزی به صورت دستی یا پیستوله انجام می شود، ضخامت رنگ یکنواخت نیست. همچنین چسبندگی رنگ به سطح زبر و اکسید شده ورق سیاه بسیار کمتر از سطح آماده سازی شده ورق گالوانیزه است.

تفاوت در ظاهر و صیقلی بودن سطح

اگر دو ورق را کنار هم بگذارید، تفاوت ورق گالوانیزه رنگی با ورق سیاه رنگ شده از روی ظاهر هم قابل تشخیص است. ورق گالوانیزه رنگی سطحی بسیار صاف، لیز و تمیز دارد. اما ورق سیاه معمولا موج دار است و اگر دستتان را روی آن بکشید، زبری و ناهمواری های ریز سطح فولاد را زیر رنگ احساس می کنید.

سه روش عملی و ساده برای تشخیص ورق اصل از تقلبی

شما در انبار فروشنده هستید و می خواهید مطمئن شوید ورقی که می خرید گالوانیزه رنگی است. از این سه روش تست تشخیص ورق گالوانیزه استفاده کنید:

1. تست خراش (Scratch Test) - مهم ترین روش: یک گوشه کوچک از ورق را با یک جسم تیز (مثل کلید یا چاقو) بتراشید تا رنگ رویی کاملا برود.
   • اگر زیر رنگ، سطحی نقره ای، صیقلی و براق دیدید که با خراشیدن بیشتر پودر سفید تولید کرد، آن ورق گالوانیزه است.
   • اگر زیر رنگ، سطحی تیره، خاکستری مات یا سیاه دیدید، آن ورق سیاه است.
2. بررسی ضخامت: ورق های گالوانیزه رنگی معمولا در ضخامت های پایین (از 0.18 تا 0.7 میلی متر) تولید می شوند که مخصوص شیروانی و بدنه لوازم خانگی هستند. ورق های سیاه معمولا ضخامت بالاتری دارند (معمولا از 2 میلی متر به بالا). دیدن یک ورق رنگی با ضخامت 2 میل بسیار مشکوک است (مگر اینکه سفارشی باشد).
3. بررسی لبه های ورق: به لبه های برش خورده ورق نگاه کنید. لبه ورق گالوانیزه معمولا تمیز است. اما لبه ورق سیاه ممکن است آثار نورد گرم و تیرگی داشته باشد.

کاربرد صحیح هر ورق کجاست؟

آیا ورق سیاه رنگ شده کلا به درد نخور است؟ خیر! هر محصولی جایگاه خودش را دارد. مشکل زمانی است که جای این دو عوض شود.

• ورق گالوانیزه رنگی: برای سقف شیروانی، نماهای بیرونی ساختمان، ساخت کانتینر، بدنه یخچال و ماشین لباسشویی و هر جایی که رطوبت و زیبایی مهم است.
• ورق سیاه رنگ شده: برای ساخت سوله در مناطق خشک و کویری، اسکلت های داخلی ساختمان که دیده نمی شوند، قطعات صنعتی ضخیم و جاهایی که مقاومت کششی مهم تر از زیبایی و ضد زنگ بودن است.

جمع بندی؛ آگاهانه خرید کنید

خرید ورق فولادی یک سرمایه گذاری است. تفاوت قیمت اولیه شاید شما را وسوسه کند که جنس ارزان تر را بخرید، یا شاید فروشنده ای بخواهد جنس ارزان را به قیمت گران به شما بفروشد. در هر دو صورت، دانستن تفاوت ورق گالوانیزه رنگی با ورق سیاه رنگ شده سپر دفاعی سرمایه شماست.
همیشه به یاد داشته باشید: اگر قرار است ورق در معرض باران، برف یا رطوبت باشد، هیچ جایگزینی برای ورق گالوانیزه وجود ندارد. ما در امید لیزر پیشنهاد می کنیم همیشه قبل از خرید، تست خراش را انجام دهید و یا از مراکز معتبری خرید کنید که اصالت متریال خود را تضمین می کنند. دقت در خرید امروز، آرامش خیال فردا را برایتان به ارمغان می آورد.

سوالات متداول